(Λένε : "Παγκόσμια Ημέρα του Έρωτα" σήμερα. Ας τον υμνήσουμε...)
Έρωτας ο Μέγας Εξόριστος
Η ζωή μας θεμελιώνεται πλέον πάνω στη μοναξιά και την απουσία νοήματος. Το μαρτυρεί η ανύπαρκτη ή εξωφρενικά ιδιοτελής επικοινωνία μας και το χαμηλό μας πολιτιστικό επίπεδο – έλλειψη σεβασμού προς τον διπλανό αλλά και τη ζωή την ίδια.
Ο ψυχισμός μας μεταλλάσσεται.
Ο κυνισμός, το συμφέρον, το μίσος, το έγκλημα επικυριαρχούν.
Τα συναισθήματα, η αλληλεγγύη, η φιλία, η αγάπη καταχωνιάζονται στο χωνευτήρι της ομοιομορφίας, ομοιοστασίας, ισοπέδωσης.
Ο ορίζοντας της ανάκαμψης του ανθρώπου, μιας περαιτέρω προσπάθειας εξανθρωπισμού του, είναι σκοτεινός και ολοένα απομακρύνεται.
Υπάρχει κάτι που μπορεί να αλλάξει το ζοφερό αυτό κλίμα; Μπορεί να βρεθεί θραύστηρ κάποιος να διαλύσει το κέλυφος του κάθε εαυτούλη; Ζει η ελπίδα να διασωθεί ο άνθρωπος, να τρέξει και πάλι στους λειμώνες του παιχνιδιού, της ποίησης, της συνύπαρξης; Μπορούμε να αποκτήσουμε τη συνείδηση του πολίτη; Να εδραιώσουμε μια υγιή δημοκρατία; Είναι δυνατόν να εκδιώξουμε τα εξουσιαστικά πλέγματα, να κοιταχτούμε στα μάτια; Μπορεί η χημεία της ένωσης δύο βλεμμάτων να γεννήσει το νέο άνθρωπο, το συμπάσχοντα, τον ανιδιοτελή;
Η απάντηση σε όλα τα ως άνω ερωτήματα είναι ο έρωτας.
Τι εστί έρως λοιπόν; ! Σύμφωνα με τον Τζιάκομο Καζανόβα: Έρως, ο μή ορισμός! Της φύσεως ο Θεός. Η γλυκύτερη πικρία , η πικρότερη γλυκύτης. Τέρας θεϊκό, που ορίζεται μόνο διαμέσου των παραδόξων. Έρωτας κατά τον Ηλάκλειτο δεν είναι «αυτό ή εκείνο. Είναι αυτό εκείνου και εκείνο αυτού, ο πόλεμος και η ειρήνη, το οιονεί άφατον, η άγρια ηρεμία, η ήρεμη αγριότητα.
Ο έρωτας είναι βίωμα, μανία, μη λόγος, θεότητα, πένης, δαίμονας, παγίδα.
Πώς γίνεται όλες αυτές οι ιδιότητες, ουδεμίαν σχέση έχουσες με τον ορθολογισμό, να δώσουν απάντηση στο σημερινό αδιέξοδο;
Ο έρωτας ως αξία
Ο έρωτας είναι ο ανατροπέας της καθημερινότητας, η οποία απαιτεί σύνεση, λογική, συμβιβασμό. Για τούτο και οι άνθρωποι τον φοβούνται. Πώς ν΄ αντέξουν το πάθος; Πώς να αντιμετωπίσουν την τραγικότητα του έρωτα; Ο έρωτας εμφανίζεται σύμφωνα με τον Μαξ Σέλερ όπου υπάρχει το Άνω και το Κάτω, το Ευγενές και το Ευτελές.
Ο Ρολάν Μπάρτ μιλά για έναν διαφορετικό κόσμο, μη αναγώγιμο στις επιστημονικές κατηγορίες. Δεν πρόκειται πια για γνώση, πρόκειται για αξίες. Αξία της έξαρσης, του πόνου, της γλυκύτητας, της πλήρωσης, του απροσδιόριστου, της ξαφνικής αίσθησης αφανισμού, της εκλογής του άλλου, του μαζέματος. Απέναντι κι ενάντια στα πάντα, το υποκείμενο βεβαιώνει τον έρωτα ως αξία.
Σήμερα επικρατεί μια εκχυδαϊσμένη μορφή του έρωτα βασισμένη στην ταχεία αποκόμιση ηδονής, μια βίαιη διάλυση της τελετουργίας του. Πού χάθηκε το ιερόν του έρωτα; Γιατί τον μετατρέψαμε σε στείρο σεξουαλισμό; Γιατί, ενώ καταφέραμε να απελευθερωθούμε από τις ενοχές που μας είχε φορτώσει η Εκκλησία και ο χριστιανισμός για το σώμα μας, φθάσαμε στο σημείο να θεωρούμε το σώμα μας καταναλωτικό προϊόν;
Διότι απλούστατα, εφηύραμε νέες αξίες κινούμενοι από άγχος και ματαιοδοξία. Αυτές της πολιτικής ανέλιξης, της πρόσβασης στην εξουσία, της δόξας, του πλουτισμού. Πώς να βρεθεί χρόνος να ξοδέψει κανείς το σώμα του και την ψυχή του;
Γιατί πρωτίστως αυτό είναι ο έρωτας: το ξόδεμα, το να δίνεις ανιδιοτελώς την πιο αρχέγονη αγωνία σου στην αγωνία του άλλου.
Ο έρωτας είναι το θαύμα του πολιτισμού, έλεγε ο Σταντάλ. Ο έρωτας είναι μια φυλακή, αντιτείνουν πολλοί. Μια φυλακή ωστόσο απείρων δυνατοτήτων απελευθέρωσης του εγώ, το οποίο ανακαλύπτει τη διττή του φύση του καλού και του κακού.
Ο έρωτας είναι γιορτή, και γιορτή είναι η πανάρχαια προσπάθεια του ανθρώπου να συνυπάρξει. Είναι και Μέγας Πόνος. Αλλά μόνο μέσα από τον πόνο ανακαλύπτει ο άνθρωπος τα όριά του, τη μικρότητά του, το μεγαλείο του.
Να ερωτευθούμε, ναι: την εκρηξιγένεια των στιγμών μας, το πύρωμα των καταστάσεων, τις εσχατιές της σωματοψυχής, τη δημιουργία, την τέχνη, το λόγο, τον πολιτισμό. Μια από τις μεγαλύτερες διεγέρσεις είναι για παράδειγμα, το σκίσιμο με χαρτοκόπτη των φρέσκων σελίδων ενός νεοεκδοθέντος βιβλίου.
Ο έρωτας είναι αισθητικό φαινόμενο, διότι μας αναγκάζει να βλέπουμε τη ζωή σ΄ ένα άλλο επίπεδο όπου δε χωρούν οι πολλοί, όπου κατοικεί η ομορφιά, η δική μας ομορφιά, του καθενός ξεχωριστά. Σ΄ ένα επίπεδο ωκεανού, όπου η αντάρα και η γαλήνη, η φουρτούνα και ο αφρός αναγγέλλουν το θρίαμβο της ζωής.
Χωρίς τον έρωτα δεν ανατρέπονται κατεστημένες δομές και συνειδήσεις. Έρωτας αείζωος και ευκλεής, έμφορτος την αγωνία και την ουσία, εχθρός και άγγελος του θανάτου. ΄Έρωτας – κοχλασμός του αίματος, τρέμισμα των κυττάρων, των σπλάχνων αντάριασμα. Έρωτας η χαρά της ζωής αλλά και ο πόνος της.
Οφείλουμε να επικαλούμεθα τον έρωτα.
Πρώτον για να στηλιτευθεί ο εκχυδαϊσμός του, η γύμνια του, το εμπόριό του και δεύτερον, να υπομνησθούμε ότι είναι ο κινητήριος μοχλός ανάπτυξης των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
Ότι αυτός μόνο μπορεί ν΄ αντισταθεί στην ισοπέδωση των αξιών και την ομοιοστασία του είδους.
Ότι είναι η μόνη μορφή αντιεξουσίας διότι ωθεί του κατειλημμένους εξ αυτού στην προσπέλαση προκεκαθορισμένων μορφών συμπεριφοράς, σύμβασης, συνύπαρξης.
Καλά, είναι αρνητικά τα περισσότερα στον έρωτα: εγκατάλειψη, προδοσία, ζηλοτυπία, δύσπνοια, αϋπνία, πόνος.
Όμως το ίζημα ύστερα από όλο το ταρακούνημα είναι η ηπιότητα, η ευρυχωρία, η αυτογνωσία, η συγχώρηση: η ανθρωπιά.
Άνθρωπος που δε βίωσε τον έρωτα δεν είναι άνθρωπος. Ούτε εξεγερμένος ούτε ειρηνικός, ούτε γαλήνιος ούτε αντάρτης.
Διότι ο έρωτας, εκτός από απάντηση, είναι το παν.
Γιατί ο έρωτας ; Διότι ο έρωτας.
Από το "Έρωτας, ανθρώπου μύησις" του Γιώργου Σταματόπουλου
(Την επιλογή-σύνθεση έκαναν: Ιωάννα Λουλάκη με Χριστίνα Παούνη, για αφιέρωμα με θέμα:
"Έρως διαχρονικός, από τον Όμηρο έως σήμερα...")
οι παρακάτω εικόνες κάλυψαν άλλες του βιβλίου, οι οποίες, κατά τη γνώμη μας, δεν έπρεπε να υπάρχουν σε βιβλίο αυτού του επιπέδου...
Έξοδος ονείρου, Δημήτρη Παπαχρήστου
και η πρότασή μας για εφήβους, αλλά και για "ανήλικους ενήλικες"...
